قطره چشمی برای رفع افتادگی پلک درمانی موثر یا بی‌فایده؟

افتادگی پلک امری رایج است که با بالارفتن سن اتفاق می‌افتد. قدرت عضلات نگهدارنده پلک‌ها با افزایش سن و پیری کاهش می‌یابد. ازاین‌رو، افتادگی پلک بالا رخ می‌دهد که هم در زیبایی فرد تأثیرگذار است و هم سبب کاهش میدان دید می‌شود. قطره چشمی برای رفع افتادگی پلک یکی از راهکارهای غیرجراحی و کم تهاجمی است که در موارد محدودی می‌تواند مورداستفاده قرار گیرد.

مواردی که افتادگی پلک شدید نیست و نیاز به جراحی ندارد می‌توان از درمان خانگی افتادگی پلک استفاده کرد. البته این درمان‌ها بهتر است زیر نظر پزشک انجام گیرد؛ چراکه مصرف قطره‌ها نیز ممکن است عوارض جانبی به همراه داشته باشد. در این مقاله به روش‌های غیرجراحی افتادگی پلک می‌پردازیم.

میزان اثرگذاری قطره چشمی برای رفع افتادگی پلک

در مواردی که افتادگی پلک‌ها شدید نیست و تأثیر به سزایی بر روی دید افراد نگذاشته است و دید آنها را به طور کامل محدود نکرده است، می‌توان از روش‌های جایگزین جراحی مانند قطره چشمی برای رفع افتادگی پلک استفاده کرد.

اما سؤالی که به وجود می‌آید این است که آیا این قطره‌ها به طور واقعی سبب جلوگیری از افتادگی پلک می‌شوند؟ آیا اثر آنها دائمی است یا تنها تأثیر موقتی دارند؟ استفاده از آنها خطراتی را متوجه چشم و بینایی افراد می‌کند یا نه؟ به طور معمول این سؤالات دغدغه افرادی است که از این عارضه رنج می‌برند.

در پاسخ به این سؤالات باید گفت که نظر پزشکان بر این است که قطره چشمی برای رفع افتادگی پلک می‌تواند مؤثر باشد؛ اما احتمالاً تأثیر آنها موقتی است و همچنین ممکن است در اثر استفاده خودسرانه عوارضی ایجاد کند؛ بنابراین توصیه می‌شود قبل از مصرف هر گونه قطره چشمی با پزشک خود مشورت کنید. این مقاله راهنمای کلی برای افرادی است که دچار افتادگی پلک هستند. ‌

انواع قطره چشمی برای رفع افتادگی پلک

به‌طورکلی قطره‌هایی که به‌منظور رفع افتادگی پلک‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند به جهت رفع بیماری‌های چشمی دیگر تهیه شده‌اند؛ اما به‌عنوان یکی از اثرات جانبی می‌توانند روی افتادگی پلک نیز اثرگذار باشند و برای این عارضه نیز مؤثر واقع شوند.

هر کدام از این قطره‌ها اثرگذاری متفاوتی دارند که به بررسی هر یک می‌پردازیم:

قطره چشمی آپنیک

قطره چشمی آپنیک مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بوده و با استفاده از انقباض عروق باعث عملکرد بهتر عضله نگهدارنده پلک می‌شود. عملکرد این قطره از طریق اثرگذاری بر عضله مولر که وظیفه باز و بسته کردن پلک را به عهده دارد، اتفاق می‌افتد.

قطره چشمی برای رفع افتادگی پلک نتیجه خود را در بهبود بازتر شدن پلک‌ها به‌اندازه ۱ تا ۲ میلی‌متر نشان می‌دهد. شاید این مقدار به نظرتان کم باشد اما همین اندازه باعث بهبود دایره دید افراد شده و روند زندگی روزمره را برایشان راحت‌تر می‌کند.

قطره چشمی آپراکلونیدین

یکی دیگر از قطره‌های چشمی برای رفع افتادگی پلک، قطره چشمی آپراکلونیدین است. این قطره برای کنترل فشار داخلی چشم و درمان گلوکوم کاربرد دارد. در واقع کارکرد اصلی این قطره، جلوگیری از بالارفتن فشار داخلی چشم است که در اثر برخی بیماری‌ها، استرس یا جراحی لیزر اتفاق می‌افتد.

بااین‌حال یکی از اثرات جانبی قطره آپراکلونیدین کمک به رفع افتادگی پلک به‌ویژه بعد از تزریق بوتاکس است. بوتاکس یک ماده سمی است که برای اعمال زیبایی مانند کاهش چین‌وچروک‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. در برخی مواقع وقتی تزریق بوتاکس در ناحیه چشم و ابرو انجام می‌شود، اثر فلج‌کنندگی آن می‌تواند روی عضله پلک تأثیر گذاشته و باعث افتادگی آن شود.

در این مواقع قطره آپراکلونیدین می‌تواند به رفع پتوز یا افتادگی پلک در اثر تزریق بوتاکس کمک کند.

قطره چشمی نفازولین

قطره چشمی نفازولین به‌منظور کاهش قرمزی و التهاب چشم مورداستفاده قرار می‌گیرد و به‌طورکلی یک داروی ضد احتقان محسوب می‌شود؛ اما تأثیر غیرمستقیمی بر مشکلات افتادگی پلک و پتوز دارد.

عملکرد این قطره نیز از طریق تنگ کردن عروق اتفاق می‌افتد. زمانی که رگ‌های خونی داخل چشم ملتهب می‌شوند این قطره با تنگ کردن عروق وارد عمل شده و سبب کاهش التهاب و سرخی چشم می‌شود. در کنار این اثرگذاری، انقباض عروق باعث کشیدگی پلک‌ها شده و پلک‌ها به بالا کشیده می‌شوند و می‌توانند به کاهش افتادگی پلک کمک کنند.

اما همان‌طور که پیش‌ازاین گفته شد، تأثیر این قطره نیز موقتی است و نمی‌توان انتظار بهبود و درمان کامل را داشت؛ بنابراین در موارد حاد نیاز به اقدام درمانی جدی‌تر است.

قطره چشمی آفلاگان

از دیگر قطره چشمی برای رفع افتادگی پلک می‌توان به بریمونیدین اشاره کرد که به نام تجاری آلفاگان شهرت دارد. عملکرد این قطره نیز از طریق انقباض سریع پلک‌ها اتفاق می‌افتد. این قطره با جذب توسط رگ‌های خونی ملتحمه وارد گردش خون شده و به انقباض پلک‌ها کمک می‌کند.

این قطره نیز مانند قطره آپراکلونیدین در مواردی که تزریق بوتاکس باعث افتادگی پلک‌ها شده مورداستفاده قرار می‌گیرد. افتادگی پلک بعد از تزریق بوتاکس امری نسبتاً شایع است که به برند تزریقی و واکنش بدن مرتبط است.

عوارض قطره چشمی برای رفع افتادگی پلک

درصورتی‌که قطره‌های چشمی مطابق تجویز پزشک و به میزان دوز مصرفی استاندارد مورداستفاده قرار گیرند، به طور معمول عارضه خاصی ایجاد نمی‌کنند؛ اما درصورتی‌که بیش از دوز مورد تجویز مورداستفاده قرار گیرند ممکن است برخی عوارض مشاهده شود.

این دسته عوارض شایع هستند:

• سوزش، خارش و قرمزی چشم
• سردرد و سرگیجه
• گرفتگی و آبریزش بینی
• خشکی یا طعم غیرمعمول در دهان
• تپش قلب
• افزایش فشارخون در بیماران مستعد فشارخون

چه کسانی نباید از قطره چشمی برای رفع افتادگی پلک استفاده کنند؟

افرادی که دارای بیماری یا شرایط خاصی هستند کاندید مناسبی برای استفاده از قطره چشمی برای رفع افتادگی پلک نیستند و بهتر است از سایر روش‌های درمانی بهره‌مند شوند. درصورتی‌که سابقه حساسیت به اجزای سازنده قطره‌های چشمی دارید در مصرف آنها احتیاط کنید.

شرایط ویژه زنان مانند بارداری و دوران شیردهی از جمله مواردی است که مصرف هر گونه دارو باید با نظر پزشک صورت گیرد. زیرا ممکن است روی مادر و جنین یا نوزاد اثر بگذارد.

کسانی که دارای مشکلات مربوط به کبد، کلیه و فشارخون بالا هستند نیز باید برای مصرف داروها از جمله قطره‌های چشمی با پزشک خود مشورت کنند؛ زیرا دوز مصرفی در این دسته از افراد از اهمیت بیشتری برخوردار است تا سمیت دارویی برای کبد و کلیه ایجاد نشود.

سایر روش‌های درمانی برای موارد شدید افتادگی پلک

دررابطه‌با انواع قطره چشمی برای افتادگی پلک، میزان اثرگذاری و عوارض جانبی آنها صحبت کردیم؛ اما در مواردی که افتادگی پلک شدید است و روی قسمت وسیعی از دید فرد اثر گذاشته است و مانع زندگی عادی روزمره می‌شود، نمی‌توان از قطره‌های چشمی نتیجه گرفت. در چنین شرایطی بهترین روش درمان افتادگی پلک جراحی پلک یا اصطلاحاً بلفاروپلاستی است که توسط پزشک متخصص انجام می‌شود.

البته در کنار روش‌های جراحی تهاجمی مثل بلفاروپلاستی، روش‌های غیرتهاجمی نیز پا به عرصه گذاشته‌اند. در این زمینه جدیدترین روش جراحی افتادگی پلک که اندولیفت نامیده می‌شود نیز انتخاب مناسبی برای افرادی است که به دنبال رفع افتادگی پلک به طور دائمی هستند؛ اما قصد دارند از روش‌های کمتر تهاجمی استفاده کنند.

سخن پایانی

افتادگی پلک اتفاقی است که ممکن است با بالارفتن سن برای هر کسی بیفتد. این موضوع در روند زندگی روزمره اختلال ایجاد می‌کند؛ به‌طوری که ممکن است باعث ازبین‌رفتن اعتمادبه‌نفس افراد شود. در خیلی از مسائل افراد بدون دایره دید کافی نمی‌توانند عملکرد خوبی داشته باشند.

به‌عنوان‌مثال رانندگی بدون دید کافی خطرناک است؛ ازاین‌رو، رفع افتادگی پلک اقدامی ضروری است. اما در همه موارد افتادگی پلک به‌اندازه‌ای شدید نیست که نیاز به جراحی داشته باشد.

در چنین مواردی می‌توان از قطره چشمی برای رفع افتادگی پلک استفاده کرد. این قطره‌ها تأثیر موقتی داشته و در صورت استفاده صحیح و تحت‌نظر پزشک بی‌خطر هستند.